Minister Van der Hoeven leidt debat bij boekbespreking in crisistijd
Je leven is van jou door Anton van der Geld
Op 20 april leidde minister Van der Hoeven een klein symposium in het kader van het Lustrumjaar van het BeNeLux-Universitair Centrum. Centraal stond daarin de presentatie van het jongste boek van prof. Anton van der Geld, Je leven is van jou, dat te plaatsen is op het praktische snijpunt van welbevinden en gezondheidszorg. Het boek komt niet helemaal toevallig uit in een financieel, maar ook maatschappelijk crisisachtige tijd. De vraag hoe wij omgaan met wat er gebeurt en hoe wij zorg kunnen dragen voor onze eigen geestelijke gezondheid en geluk, was de leidende vraag bij het schrijven van dit boek.
In tien stappen leidt deze ‘praktische levenskunst’ de lezer – en dat is in principe ieder van ons – door ontdekkingsfasen die hem de weg wijzen naar een succesvol en gelukkig leven.
Om het geheel aanschouwelijk en voorstelbaar te maken voerde Van der Geld een tiental gesprekken met mensen die geslaagd zijn in het leven, en plaatste die impressies tussen de hoofdstukken. Sommige van hen bevonden zich onder de sprekers van de bijeenkomst. Het zorgde ervoor dat deze ‘voorbeelden’ uit de politiek, de wetenschap en de kunst gingen leven voor de aanwezigen. Zij hadden ook wat te zeggen, zoals meteen al minister Van der Hoeven bij de opening van de sessie haar adagium kwijt kon: geniet juist ook in deze crisistijd van je zo kostbare leven. Adviezen zoals die in Je leven is van jou zijn gegeven, kunnen je daarbij uitstekend van dienst zijn.
Minister Van der Hoeven sprak in de auteur ook de gewaardeerde president en stichter van het B.U.C. toe: “Twintig jaar ben je al het lichaam, het hoofd en het hart van het B.U.C. Mensen zetten zich samen met jou aan het werk voor het culturele aspect van de Benelux.”
Na de openingswoorden van de minister sprak de directeur van het ontvangende Jan van der Togt Museum, de beeldhouwer Jan Verschoor, over de wording van het museum voor eigentijdse kunst. Het is een gebouw dat de Dorpsstraat van Amstelveen siert. De aanwezigen waren zich door zijn woorden ineens bewust van de hen omringende tentoonstelling – van Milou Hermus, Les belles Hollandaises – en ondergingen de prachtige vormgeving van het gebouw.
Uitgever Davidsfonds begroette in de persoon van Griet Verhoeyen vervolgens de aanwezigen met een knipoog naar het boek: “Beste gelukszoekers!” Ook voor zichzelf achtte ze in de drukte in haar bestaan Je leven is voor jou een aanmoedigende stem.
Presentatie
Prof. Anton van der Geld stelde zijn boek voor. Het is ontstaan vanuit
zijn waarnemingen op drie locaties: in de spreekkamer, als therapeut, in
de collegezaal, bij het voeren van discussies over menselijk gedrag, en
op recepties en terrasjes, waar je de mensen bezig kunt zien, ieder in
zijn eigen rol en met zijn masker op. Van der Geld heeft uit zijn studie
en ervaringen geleerd dat mensen die hun eigen leven wat meer kunnen
vormgeven, er veel meer van genieten. Het leidde tot een
tienstappenplan, waarmee hij de lezer meevoert en zijn stappen ook laat
uitproberen. Het boek, zo besloot hij zijn toelichting, is vooral
gericht op het eigen taal- en cultuurgebied, en houdt zich verre van het
Anglo-Amerikaanse moralisme; het is bedoeld om in onze cultuur, in onze
context onze weg als mens te zoeken.
Sprekers
De volgende sprekers, nauw betrokken bij de thematiek van het boek,
belichtten ieder op eigen wijze hoe zij omgaan met zichzelf en hun
omgeving. Enkele reacties brachten het boek al meteen tot leven. Jan des
Bouvrie, ontwerper en vormgever, beleed zijn passie voor mensen die
verandering hebben weten aan te brengen, zoals Picasso, Mondriaan, de
Beatles, Mien Ruis … Hij nam maar even de proef op de som: wie regeerde
het land ten tijd van Leonardo da Vinci? Ten tijde van Rembrandt? Nee,
wij wisten het niet. In die mensen toonde het land zijn rijkdom, zij
brachten iets nieuws aan. Dat wil Des Bouvrie graag en de verandering in
de Nederlandse huisinrichting, van het donkere herenbankstel naar lichtere toetsen, heeft ons land beslist aan zijn inbreng te danken.
Foppe de Haan, KNVB-bondscoach, weet nog niet zo zeker of iedereen wel
zo gemakkelijk het geluk kan bereiken als Van der Geld ons voorspiegelt.
“Het is maar net hoe je aankomt in het leven”, denkt hij. Maar als
oefenmeester leerde hij tegelijkertijd dat ook ongedurige Marokkaantjes
uiteindelijk glunderen als hij ze goed vindt voetballen. Zij verlangen
naar respect, maar moeten ook leren het te geven. En wij moeten dat
doorgeven!
Prof. Bob Smalhout zag in Je leven is van jou een mooi positief boek
voor zich, van een positivistisch ingestelde zuiderling, dat verschijnt
in een maatschappij waar mensen absoluut geen baas meer zijn over hun
eigen leven. “De gezondheidszorg kost ons zo’n 60 á 70 miljard euro per
jaar. Wat mij daarbij dwars zit”, stelt hij, “is dat de hoogste functies
daarin zijn weggelegd voor politici die geen verstand hebben van
medische zorg. Het is alsof het Vaticaan zich een paus kiest die niet
rooms-katholiek is en geen theoloog. Het huisartsenwerk bestaat nu uit
uitgeholde collectieven, die na vijven niet meer bereikbaar zijn, zodat
je dan maar beter niet ziek kunt worden.” Wij herkennen veel klachten:
“Dat in bejaardenhuizen de bezigheidstherapie wordt wegbezuinigd,
berooft de bewoners van die ene activiteit in de vierentwintig uur die
een etmaal nu eenmaal duurt.” De overheid komt met megalomane en bij
voorkeur digitale plannen, die door het bereik van het internet van ons
zozeer, ook officieel gekoesterde privéleven weinig meer overlaten. Ook
de gezondheidszorg leidt onder het managerwezen, dat de patiënt niet
meer centraal stelt.
Het is even stil, het maakbare leven lijkt ver weg. Maar de volgende
spreker keert terug naar die andere rijrichting: wat kunnen wij als
burger, als mens doen?
De patiëntenvereniging Viva la Donna is opgericht uit een persoonlijke
behoefte van Corinne de Haas, die na haar behandelingen voor kanker een
belangrijke nazorg miste. Woest was ze toen ze kanker kreeg: zij had
positief gedacht en geleefd, zoals altijd wordt aangeraden. Ze zocht
lotgenoten om mee te praten en zo ontstond het wekelijkse
‘kankeruurtje’. Daaruit kwamen heerlijke initiatieven voort: de
verwendag, de sieradenparty’s en niet in de laatste plaats de 29ste mei,
de sterfdag van Corinnes moeder, waarop zij een ode brengt aan alle
vrouwen die kanker hebben. Hoe verder in deze crisistijd? Corinne de
Haas verwoordt het eenvoudig en indringend: kanker neemt alles af, maar
ruimt ook op: het leert je verwachtingen bijstellen. En de bijzondere
opmerking dat geld héél belangrijk is en gezondheid uiteindelijk niet
eens het belangrijkste.
Seth Gaaikema, kleinkunstenaar, wordt geconfronteerd met bisschop
Simonis, jarenlang een onderwerp in zijn voorstellingen ... Zijn inbreng
vormt een miniatuurtje in mooi en indringend cabaret, waarbij volgens
hem naar de oudere bevolking wordt verwezen als gold het een
rattenplaag. Gaaikema wijst naar Rembrandts portret van zijn moeder, met
rimpels die tot de mooiste behoren die een menselijk gelaat kunnen
sieren. Het boek van Anton van der Geld zal, zo hoopt hij, deze en vele
andere vooroordelen die mensen jegens elkaar hebben, helpen verdwijnen.
Slot
De eerste exemplaren van het boek worden uitgereikt, als eerste aan Ministerraad Walter Lion, die de verhinderde ambassadeur Luc Carbonez verving. Lion bracht een ode aan de schrijver, die een pioniersgeest voor de Benelux had getoond en op kousenvoeten “un jardin secret” had betreden. ‘Geluk’, dat mooie einddoel van Je leven is van jou, van ons allen uiteindelijk, plaatste de Ministerraad tussen droom en aanvaarding, tussen hoop en vervulling. Een dankwoord van prof. Van der Geld aan moderator Maria van der Hoeven besloot deze bijeenkomst, die een belangrijk doel van het B.U.C. als centrum voor wetenschap en humaniteit volledig waarmaakte.